1) UBAK nedir? UBAK İzin belgesi hangi ülkelerde geçerlidir?
Ulaştırma Bakanları Avrupa Konferansı (ECMT), 1 Ocak 1974 tarihinde yürürlüğe konmuştur.2006 yılında UBAK, Uluslararası Ulaştırma Forumu (ITF) olarak değiştirilmiştir. UBAK belgesi, Sekretarya tarafından üye ülkelere tanınan kota dâhilinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bankalığımız tarafından belirli koşulları sağlayan firmalara her yılın başında tahsis edilen, beraberinde usule uygun olarak doldurulmuş bir seyir defteri olan, üye ülkeler arasında gerçekleştirilen taşımalarda kullanılan izin belgesidir. Bu belgeleri UBAK Kullanım Kılavuzu’nda belirtilen kural ve usuller çerçevesinde kullanılmaktadır.
Üye ülkeler: Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Makedonya, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Malta, Moldova, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Rusya Federasyonu, Sırbistan-Karadağ, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Türkiye, İngiltere ve Ukrayna.
2) UBAK İzin belgesi ile yapılan taşımalarda başka hangi evraklara ihtiyaç vardır?
a) Seyir Defteri (Sadece UBAK belgesi ile yapılan taşımalarda)
b) UBAK Belgesi (Sadece UBAK belgesi ile yapılan taşımalarda)
c) EURO III-IV-V Motorlu Araçların Egzost ve Gürültü Emisyonları ile Güvenlik Zorunluluklarına İlişkin Teknik Hükümlere Uygunluk Belgesi
d) Römork ve Yarı Römorkun Güvenlik Gerekliliklerine İlişkin Uygunluk Belgesi
e) Motorlu Taşıt ve Römork ya da Yarı- Römork için Yol Değerlilik Testi
f) Geçerli Araç Muayenesi
3) UBAK İzin belgesi hangi taşımalarda kullanılabilir?
UBAK İzin belgesi geçerli olduğu topraklar içerisinde, yükleme ve boşaltma noktaları arasında ve Kullanım Kılavuzunda belirtilen gerekli evrakların aracın üzerinde bulunması şartıyla iki UBAK üyesi ülke arasında taşımacılığa izin vermektedir. Örneğin bir Türk aracı, firmasına o yıl tahsis edilmiş olan bir UBAK izin belgesi ile Türkiye’den aldığı bir yükü yine UBAK üyesi olan Romanya’ya varış ve transit geçilen ülkelerde başka bir geçiş belgesi ibraz etmeksizin taşıyabilmektedir.
Yine firmasına ait bir UBAK izin belgesi ile Romanya’da aldığı bir yükü başka bir geçiş belgesi ibraz etmeksizin Bulgaristan’a taşıyabilmektedir.
4) UBAK İzin belgesindeki istisnalar nelerdir?
UBAK üyesi ülkeler arasında “Avusturya, Macaristan, İtalya, Yunanistan ve Rusya” UBAK izi belgelerine kısıtlama getirmiştir. Ülkemize tahsis edilen UBAK izin belgelerinin ancak belirli bir kısmı bu kısıtlama getiren ülkelerde geçerlidir. Bu durumda ise, kısıtlaması olan bu 5 ülkeye her UBAK belgesi ile taşıma yapılamaz.
Şöyle ki, bir Türk nakliyecisi Avusturya geçerli bir UBAK izin belgesi ile Avusturya’ya ikili ve 3. ülke taşıması yapabilir, aynı zamanda eğer varış ülkesi Almanya ise Avusturya’yı Avusturya geçerli bu UBAK izin belgesi ile transit de geçebilir.
Ancak, eğer Türk nakliyecisinin aracında Avusturya geçersiz bir UBAK izin belgesi var ise, bu belge ile asla Avusturya’ya yük boşaltamaz ya da yük alamaz ( komple ya da parsiyel fark etmez). Varış ülkesi Almanya ise Avusturya geçersiz bir UBAK izin belgesi ile Avusturya’yı ya transit/tektip geçiş belgesi ibraz ederek ya da başka bir taşımacılık modu (Ro-La) ile transit geçebilir.
5) UBAK İzin belgelerinin icmal tabloları ne zaman Bankalığa gönderilmelidir?
Kendilerine İzin Belgesi tahsis edilen taşımacılar İzin Belgesi eki Karayolu Karnesi kullanım sayfalarını icmal tabloları ile birlikte ait oldukları ayı takip eden ayın sonuna kadar Bakanlığa vermek/göndermek zorundadırlar. İzin Belgesi eki Karayolu Karnesi kullanımı ile ilgili bilgilerin süresi içerisinde ve düzenli gönderilmemesinden dolayı 5 ceza puanı uygulanır.
İzin belgesini Haziran ayı sonuna kadar 6 seferden az kullananlara 15 ceza puanı, hiç kullanmayanlara ise 25 ceza puanı uygulanır ve yılın geri kalan döneminde de izin belgesini kullanmayacağı anlaşılan firmalardan izin belgesi geri alınır.
6) Geçiş belgesi nedir?
Geçiş belgesi, aramızda İkili Karayolu Anlaşması bulunan ülkeler ile bir yıl içerisinde yapılacak taşıma sayılarını belirleyen ve sefer sırasında aracın üzerinde bulunması gereken kıymetli evraklardan bir tanesidir. Geçiş belgeleri ülkeler ve taşıma şekillerine göre çeşitlilik gösterir. Her ülke ile geçiş belgesi kotamız ayrı olup evraklar da farklıdır.
Ülkemizde geçiş belgeleri C türü, L2, M3 ve R2 yetki belgesi sahibi firmaların “kamyon, kamyon-römork, çekici+yarı-römork ve yarı-römorkları” için düzenlenir.
İstiap haddi 10 tondan az olan taşıtlara geçiş belgesi verilmez. Kara sınır kapılarımız olan komşu ülkelere yönelik 2’li taşımalarda; 3,5 ton ve üzeri araçlara, oto taşımaları ve özel donanımlı taşıtlara verilir.
Çeşitlerine göre:
a) İkili geçiş belgesi: İki ülke arasında yapılan bir taşımada varış ülkesinde ibraz edilmesi gereken belgedir.
b) Transit geçiş belgesi: Varış ülkesine gidişte güzergâh üzerinde transit geçilen her bir ülke için ibraz edilmesi gereken belgedir.
c) Üçüncü ülke belgesi: Aracın kayıt ülkesi haricinde bir ülkeden yük alıp yine kayıt ülkesi dışında başka bir ülkeye taşıması durumunda iki ülke için ibraz edilmesi gereken belgedir.
d) Dönüş Yükü belgesi: Varış ülkesi dışında herhangi bir ülkeden alınan yük için ibraz edilmesi gereken belgedir.
Firmaların taşıma tip ve güzergâhlarına göre tahsis edilecek geçiş belgelerinin koşulları, her sene Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanan “Geçiş Belgesi Dağıtım Esasları Yönergesi” ile belirlenmekte ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin ilgili Ticaret Odalarınca tahsisi yapılmaktadır.
7) İadesi zorunlu geçiş belgeleri hangileridir? İade edilememesi durumunda cezası nedir?
Taşıta bir önceki sefer için varsa tahsis edilen geçiş belgelerinden Azerbaycan, Bulgaristan 3.ülke, Çek Cum. (3.ülke hariç), Gürcistan (çok girişli hariç), Fransa tektip, İspanya, İtalya tektip ve transit, Kırgızistan 3.ülke, Kazakistan, Lüksemburg, Macaristan ücretsiz, Polonya/boş giriş-3.ülke, Özbekistan, Romanya ücretsiz, Rusya, Slovenya (3.ülke hariç),Ukrayna/boş giriş-3.ülke, Tacikistan ve Yunanistan/ikili geçiş belgelerinin kullanılmış veya kullanılmamış haliyle iadesi zorunludur.
İadesi zorunlu olan bir önceki sefere ait geçiş belgesinin/belgelerinin taşıtın çıkışında iade edilmemesi halinde yetki belgesi sahibi hakkında; Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 43 üncü maddesinin yirminci fıkrasına aykırı hareketten dolayı aynı Yönetmeliğin 76 ncı maddesinin birinci fıkrası (n) bendi uyarınca 10 uyarma verilir.
Aynı ülkeye yönelik geçiş belgelerinin birinci uyarmanın veriliş tarihinden itibaren, bir yıl içinde üçüncü kez iade edilememesi halinde ise, ilgili firmanın yetki belgelerinde kayıtlı tüm araçlarına ihlale konu olan ülkeye ait geçiş belgeleri 10 gün süreyle tahsis edilmez.
10 gün süreyle belge tahsis edilmemesi uygulaması işlem tarihinden itibaren yedinci iş gününde başlatılır, ilgili firmanın talep etmesi halinde de bu süre en fazla 2 ay ertelenir.
8) UBAK ve geçiş belgeleri ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
a) UBAK İzin belgesinin yüklemenin başlangıç ve bitiş noktaları arasında araçta olması,
b) UBAK belgesinin geçerli olduğu ülkelere dikkat edilmesi,
c) UBAK izin belgesinin beraberindeki evrakların araçta olması,
d) UBAK seyir defterinin eksiksiz ve doğru bilgiler ile doldurulmuş olması,
e) Taşımaya uygun geçiş belgesinin olması (ikili, transit,3. ülke),
f) Geçiş belgesinin doğru ve eksiksiz olarak doldurulmuş olması,
g) Çıkış yapmış olan araca geçiş belgesi tahsisi yapılmadığının dikkate alınması,
h) Süresi dolmuş UBAK ve geçiş belgeleri ile yurtdışına çıkış yapılmaması,
ı) UBAK izin belgesi icmal tablolarının zamanında Bankalığa iletilmesi,
i) İadesi zorunlu geçiş belgelerinin ilgili Ticaret Odalarına iade edilmesi.